Üzerinde harf, rakam ve sembolleri içerentuş ları bulunduran ve bunlara basıldığında ekrandagörüntüleyerek, bilgisayara veri ve komut giriş inisağlayan birime “klavye (keyboard)” adı verilir.Klavye, bilgisayarla kullanı cı arası nda iletiş imkurmayı sağ layan önemli bir aygıttır. Her ne kadar dokunmatik ekranlar ve sesli kumanda sistemler yavaş yavaşbilgisayar dünyasına girmekteysede klavye vazgeçilmez bir donanımdır.
1.1.2. Klavyenin İç Yapısı ve Çalışma Prensibi
Klavye, üzerindeki tuşlar aracılığı ile kullanıcının bilgisayara sinyaller göndermesini sağlar. Klavyenin içerisinde, basit bir mikro işlemci ve tampon bellek bulunmaktadır. Bir tuşa basıldığında, tuşun bağlı olduğu elektronik devre harekete geçerek hangi tuşa basıldığını bilgisayara iletir. Bilgisayarda bu bilgiyi işler.
1.1.3. Standart Klavye Tuşlarının Görevleri
RESİMİ DAHA NET VE DÜZGÜN GÖRMEK İÇİN RESME TIKLAYINIZ
1. Esc tuş u (Esc=Escape):
O anda işletilmekte olan komutu veya aktif olan menüyü iptal eder.
2. Tab tuşu (Tab=Tabulate): Bir programda değişik konumlara atlamaya yada yazılmış kelimeyi veya “cursor” yani imleci genellikle 8 karakter sağa atmaya yarar.
3. Caps lock tuşu (Caps=Capitals): Basıldığında devamlı büyük harfle yazı yazmayı sağlar. Bu tuşa basıldığında klavyenin sağüst köşesinde bulunan “Caps Lock” ışığı yanar.
4. Shift tuşu: Klavyenin sol ve sağında birer tane bulunur. Klavyeden geçici olarak büyük ve küçük harf yazmada kullanılır. Ayrıca üzerinde iki ayrı karakter bulunan tuşlardan, sol üst kısımdakileri yazdırır.
5. Ctrl tuşu (Ctrl=Control):
Diğer tuşlarla birlikte kullanılır ve kullanılan program tarafından belirlenen işlevleri yerine getirir. Genellikle “kısayol” tuş birleşiminde kullanılır.
6. Windows tuşu:
Windows işletim sistemine ait “Başlat” menüsünü açar. Sağda ve solda olmak üzere iki tanedir.
7. a) Alt tuşu (Alt=Alter):
Komutların çalıştırılmasında diğer tuş birleşimi ile birliktekullanılır. Genellikle kısayol amaçlı kullanılır.
b) Alt Gr tuşu (Gr=Group):
Tuşların sağ alt köşesinde bulunan karakterleri yazdırmak için kullanılır.
8. Space Bar tuşu (En altta uzun simgesiz tuş ):
Yazı yazarken tek karakter boşluk vermek için kullanılır.
9. Sağtuşmenüsü:
Farenin sağtuşuna basıldığında ekrana gelen menüye bu tuşyardımıyla da ulaşabiliriz.
10. Enter tuşu:
Yazı yazarken paragraf başı yapmak için ve programlarda bir komutu çalıştırmak amaçlı kullanılır.
11. Yöntuşları :
İmlecin sola, sağa, aşağı ve yukarı doğru hareketlerini yön tuşları ile sağlarız.
12. Rakam ve işlem tuşları :
“Num Lock” tuşu aktifken burada bulunan rakam ve işlem tuşları kullanılır.
13. Num Lock tuşu:
“Rakam ve iş lem tuşları”nı kullanmak için “Num Lock” tuşunun aktif edilmesi gerekir. Num Lock tuşu aktif edildiği zaman klavyenin sağüst köşesindeki ledlerden sol baştaki yanar.
14. Tuş aktivasyonledleri:
Num Lock, Caps Lock ve Scroll Lock tuşlarının aktif olup olmadıkları burada bulunan ledlerin yanıp yanmadıklarından anlaşılır.
15. a) Print screen tuşu:
Ekranda bulunan görüntüyü hafızaya alır. Daha çok eğitim amaçlı kullanılır. (DOS modundayken ekranda ne varsa doğrudan yazıcıya basar.)
b) Scroll lock tuşu:
DOS işletim sisteminde imleci sabit tutarak yön tuşları işe ekranın aşağı ve yukarı kaymasını sağlar. Günümüzdeki iş letim sistemlerinde debazıprogramlarda aynıgörevi üstlenmektedir. “Scroll Lock” tuşu basılıyken klavyenin sağ üst tarafında “Scroll Lock” ışığı yanar.
c) Pause tuşu:
Daha çok DOS ekranındayken yapılan işlemlerin bir tuşa basılıncaya kadar durdurulmasını sağlar.
16. Backspace tuşu: Genellikle imlecin solundaki karakterleri silme işlevini görür.
17. Fonksiyon tuş ları : Bu tuşlar her programlama dilinde ve işletim sisteminde farklı görevler almıştır. F1’den F12’ye kadardır. Örneğin; F1 tuşu işletim sistemlerinde ve programlarda yardım dosyalarının açılması amacı ile kullanılır.
1.1.4. Klavye Çeşitleri Klavyeleri tuşların sıralanışına göre 2’ye ayırabiliriz:
a) F klavye: Bilgisayarda F klavye kullanı mı Türkçe doküman yazanlar için çokuygundur diyebiliriz. Çünkü F klavyede harfler Türkçe yazım diline uygun olarak sıralandırılmıştır. Türkçe bir kelimeyi oluşturan harflere parmakların daha kolay ulaş masımantığıyla kullanılır. Daktiloya çok benzerdir. Bu nedenle daktiloyu 10 parmak kullanabilen insanlar kolayca ve hızlı şekilde F klavye kullanabilmektedirler
b) Q klavye: En çok kullanılan klavye modeli Q klavyedir. İngiliz diline göre düzenlenmiştir. Bir bilgisayar alırken eğer seçiminizi özel olarak belirtmezseniz, gelen klavye tipi genellikle Q klavye olur. Q klavyede kendi içerisinde İngilizce ve Türkçe olmak üzere ikiye ayrılır.
1. Kablolu klavyelerKablolu klavyeler kasa ile bağ lantı soketlerine göre;
1- AT soketli klavyeler
2- PS/2 soketli klavyeler
3- USB soketli klavyeler olmak üzere 3 gruba ayrılırlar.Günümüzde PS/2 bağlantılı klavyeler çoğunluktadır.2. Kablosuz klavyeler
2. Kablosuz klavyeler
Kablosuz klavyeler kasa ile haberleşmelerine göre 2’ye ayrılır;
1- Infrared (kızıl ötesi) klavyeler: Bu tür klavyelerde alıcı aygıt ile klavye, tıpkı televizyon kumandalarında olduğu gibi, direk olarak birbirlerini görmek zorundadırlar.
2- Radyo frekanslı klavyeler: Bu tür klavyelerde ise alıcı aygıt ile klavyenin birbirini görme zorunluluğu yoktur. Onlarca metre alan içerisinde birbirleri ile haberleşebilirler.
1.2. Fare
1.2.1. Fare Nedir?
Fare (mouse), klavyeden sonra bilgisayarda kullanılanen yaygın girdi aygıtıdır ve klavyeye nazaran daha basittir.Grafik arabirimi kullanılmaya başlandığından beri fare desteği programlar içine yerleştirilmeye başlanmıştır.Bilgisayar programlarnın çoğu, özellikle Windows işletim sistemi altında çalışan programlar fareye gereksinim duymaktadırlar ve farelerin yaygınlaşmasıda Windows 95işletim sistemi ile birlikte başlamıştır.
1.2.2. Farenin İç Yapısı ve Çalışma Prensibi
Klasik farelerde mekanik parça, farenin altında bir deliğin içerisinde bulunan ve farenin hareketine göre yuvarlanan bir toptur.Farenin içyapısı ve çalışma prensibi şöyledir;
1. Farenin altında bulunan top, iki adet silindire değer ve fare hareket ettiğinde bu silindirler dönerek uçlarına bağlı çarkları çevirir. Biri farenin yukarı - aşağı hareketini,diğeri ise sağa - sola hareketini sağlar. Bu çarkların iki yanında ışık yayıcılar (led) ve ışık algılayıcılar (detektör) bulunur.
2. Bu silindirlerin ucuna bağlı çarklar üzerinde delikler vardır. Bu delikler ışık yayıcı dediğimiz led’den çıkan ışığı bir keser bir açarlar.
3. Işık algılayıcı dediğimiz detektörler ise ledlerden gelen bu kesik kesik ışığı algılarlar. Işığın kesilip tekrar gelme hızına göre bu bilgiyi bilgisayarın işlemcisine (CPU)gönderirler.
4. İşlemci (CPU), kendisine gelen bu bilgiyi iş leyerek çarkın dönüş sayısını hesaplar.Buna göre de, yani çarkın dönüş sayısına göre de ekrandaki oku hareket ettirir. Topunyanındaki üçüncü bir silindir ise topu desteklemek içindir.
5. Farenin diğer elemanları ise butonlardır. Butonlara basıldığı zaman farenin içerisinde bulunan işlemci, buna ait bir veri satırı oluşturarak CPU’ya (mikroiş lemci)gönderir. CPU kendi içersinde bu komutu işler ve ilgili işlemi yürütür.Topun sağlıklı hareket etmesi için farenin altına "pad" denilen lastik bir yüzey konulur.
1.2.3. Fare Çeşitleri
Fareler bağlantı çeşitlerine göre 3’e ayrılırlar:
1. Seri soketli fareler
2. PS/2 soketli fareler
3. USB Soketli fareler
1. Standart Fareler: Altında bulunan top yardımı ile ekranda bulunan fare işaretçisini (mouse pointer) hareket ettiren klasik farelerdir. standart bir fareye aittir. Günümüzde en çok kullanı lan fareler, bu türfarelerdir.
2. Optik Fareler: KullanıcıLarın en çok kullandıkları fare türü olan standart fareler günümüzde yerlerini optik farelere bırakmaktadırlar. Standart fareden farklı olarak altında top bulunmayan, bu optik farelerin çalışma prensibi daha değişiktir.
Kablosuz fareler üç türe ayrılır:
a) Kızılötesi fareler:
Bu fareler, bilgisayar ile iletişiminde bir kızılötesi sistemkullanır. Sistem, bilgisayarın seri, PS/2 veya USB yuvasına takılır, fare ise sistemle kızılötesi
b) Radyo dalgalı fareler:
Kızılötesi farelerden farklı olarak bu fareler iletişim içinkızılötesi ışın yerine radyo sinyalleri kullanırlar. Kapsama alanları genelde onlarca metrecivarındadır. Kablosuz fareler bilgisayara takılı olan alıcı aygıtla iletişim kurmak için kendi içlerinde 2 adet pil bulundururlar.
c) Bluetooth fareler:
Bu fareler, kimi bilgisayarlar ile entegre gelen Bluetooth
kablosuz teknolojisini kullanarak iletişim kurarlar. İlk iki türe göre en büyük avantajları ,standart bir protokol kullandığı için her cihazla kullanılabilir olmalarıdır.
1.3. Kesintisiz Güç Kaynağı (UPS)
1.3.1. Kesintisiz Güç Kaynağı Nedir?
Kesintisiz güç kaynağı UPS adıyla bilinmektedir. UPS ifadesi, kesintisiz güç kaynağı anlamına gelen “Uninterruptible Power Supply” kelimelerinin baş harflerinin birleş mesinden meydana gelmiştir.
Kesintisiz güç kaynakları(KGK – UPS) elektriksel güç kaynağınız ile bilgisayar sisteminiz arasında bulunan ve bu sistemin dahilindeki bileşenler elektrik akımındaki anormalliklerden yada iniş çıkışlardan koruyan bir donanımdır. UPS’ler sadecebilgisayar sistemleri için değil düzenli ve kesintisiz elektriğe ihtiyaç duyan bütün sistemler için vazgeçilmez bir ihtiyaçtı
KGK’lar, bilgisayar sisteminizi besleyen akımın voltajdaki düşme yada bir elektrik kesintisi sonucu azalması yada tükenmesi halinde sisteme belli bir süre yedek güç sağlarlar.Bunun yanı sıra, elektrik akımında kısa süreli ve hafif ya da uzun süreli ve yüksek artışlar şeklinde gözlenen dalgalanmalar sırasında yine UPS’ler devreye girer ve bu dalgalanmaları sabitleyerek kendisine bağlı bilgisayar sistemine bu dalgalanmaları hissettirmez.Voltaj miktarları nı n, sistemin zarar görmesini engelleyecek şekilde düzenlenmesi işlemine “regülâsyon (regulation)” adı verilir. Regülâsyon ile voltaj düzeyi daha yukarı dayada daha aşağıda tutulabilir, böylece bilgisayar ekipmanınızın ömrünün uzatılması mümkündür.
UPS'de gücün sürekliliğ ini sağlamak için aküler kullanılmaktadır. Elektrik kesildiğinde bilgisayar, kendisi için gerekli olan enerjiyi aküden sağlar ve çalışmasına devam eder. Akü ömrü 1 ile 5 yıl arası olup bu süre kullanıcıya, ortam ve çalışmaş artlarına bağlıdır.
Elektriğin kesildiği an ile UPS’den sisteme enerjinin verildiği an arasında geçen süreye “transfer süresi” denir. Transfer süresi ne kadar düşükse o kadar iyidir. Transfer süresi, UPS çeşidine göre 0 ms ile 20 ms arasında değişmektedir. Transfer süresinin en fazla4 ms olması beklenir.
1.3.2. Kesintisiz Güç Kaynaklarının İç Yapısı ve Çalışma Prensibi
Kesintisiz güç kaynakları (UPS),şebekeden gelen AC gerilimi önce doğrultucu ile DCgerilime dönüş türür. Doğrultucu hem çeviriciye gerekli olan enerjiyi sağlar, hem de akü için gerekli olan DC gerilimi sağlamış olur. Bu DC gerilim, akünün şarj edilmesi için kullanılır.Akü ancak DC gerilimle şarj edilebilir.
Doğrultucudan çıkan DC gerilim bu şekliyle bilgisayarımızın işine yaramaz. Çünkü bilgisayarlar AC gerilimle çalışırlar. İşte burada devreye “çevirici” girer. Eviricinin görevi,Doğrultucudan sağlanan DC gerilimden, istenen standart efektif değerde ve frekansta, AC gerilim üretmektir.
UPS’lerin bir kısmında, çevirici güç katında meydana gelen bir arıza durumunda kritik yüklerin beslemesiz kalmaması için konulmuş“bypass anahtarı ” olarak adlandırılan bir yapıda mevcuttur. Evirici katında oluş acak bir arıza durumunda gerilim kesintisiz olarak bypass kaynağına transfer edilir. Bypass anahtarı ile UPS, kendisine bağlı sisteme genellikle şebeke gerilimini doğrudan iletir. Bypass anahtarıdaha çok online UPS’lerde kullanılır.Online UPS’ler bir sonraki konuda anlatılacaktır.
Şebeke geriliminin kesilmesi veya sınır değerlerinin dışına çıkması durumunda doğrultucu çalışmasını durdurur. Evirici böyle bir durumda doğrultucu ile şarj edilmiş olan aküden çektiği DC gerilimi, yine AC gerilime çevirerek bilgisayar sistemini belli bir süredaha kesintisiz olarak istenen değerde beslemeye devam eder. Bu süreye “destek süresi(runtime)” adı verilir.
Destek süresi, bilgisayarın çekeceği yükün miktarına, UPS'in kapasitesine ve akümiktarına göre değişir. Tam yükle çalışan ortalama bir masaüstü sistemi için 5 ilâ 15dakikalık bir destek süresi yeterlidir.
UPS içerisinde bulunan kontrol elektroniği ünitesi; şebeke, doğrultucu, akü ve eviriciyi sürekli olarak denetleyerek bu birimlerin uyum içinde çalışmasını sağlar Kesintisiz Güç Kaynakları Çeşitleri Kesintisiz güç kaynakları üç değişik topolojiye sahiptir.
1. Standby (Off-Line) UPS’ler
2. Line - Interactive UPS’ler
3. Online UPS’ler
1.3.3.1. Standby (Off - line) UPS’ler
Elektrikler kesik olduğu sürece aktif olan, elektrikler varken de temel yüksek voltaj korumasının haricinde voltaj dalgalanmalarında herhangi bir ayarlama ya da düzenlemeyapmadan, elektrik prizinin takılı olduğu duvardan çıkan elektrik akımının direkt olarakPC’ye ve çevre birimlerine ulaş ması na izin veren pasif sistemlerdir.Standby UPS’lerin devreye girmesi için elektrik hattında bir güç kesintisi meydana gelmelidir. Elektrikler kesilmediği sürece bu UPS’ler kendi içlerinde bir enerji dönüşümü yapmazlar. Elektrikler var olduğu sürece aktif duruma geçmediği için kendisine “off - lineUPS” de denmektedir.
1.3.3.2. Line - Interactive UPS’ler
Line - interactive sistemler, ş ebeke gerilimi kabul edilebilir aralı kta iken standbyUPS’lerde olduğ u gibi offline modunda çalı ş ması nı sürdürür. Offline sistemlerden farklıolarak gerilimdeki dalgalanmaları engellemek için kontrol mekanizması na sahiptirler. Yanielektrik varken oluş abilecek voltaj dalgalanmaları standby UPS’lerde kontrol edilemezken(yüksek voltaj kontrolü hariç) line interactive sistemlerde bu dengesizlikler “regülâsyon”işlemine tabi tutulurlar.
2. BIOS2.1. BIOS Nedir?
BIOS terimi; “Basic Input / Output System” (Temel Giriş/ Çıkış Sistemi)kelimelerinin baş harflerinin birleşmesiyle meydana gelmiştir. BIOS, bilgisayar ilk açıldığı anda çalışmaya başlayan küçük bir yazılımdır.
BIOS yazılımı , anakart üzerinde sabit olarak bulunan ROM (Read Only Memory -Sadece Okunabilir Bellek) adını verdiğimiz bir chip (yonga) içindedir.Günümüz anakartların çoğu şimdilerde kullanıcılar tarafından kolayca güncellenebilen, Flash BIOS olarak da bilinen EEPROM ( Electrically ErasableProgrammable Read Only Memory - Elektrikle Silinebilir Programlanabilir Sadece Okunabilir Hafıza) adlıROM bellek kullanmaktadırlar (Daha önceki BIOS'ların çipleri güncellenebilmek için anakarttan fiziksel olarak çıkartılır ve daha yenisi ile değiştirilirdi).
2.1.1. BIOS Ne İ ş e Yarar?
Bilgisayarı ilk açtığımızda çalıştırılan ilk program BIOS’tur. İlk olarak bilgisayarın donanımını tarar ve test eder. Bu işlem Power On Self Test ( İlk açılışta kendini sınama)veya POST olarak adlandırılır. Bu test sırasında BIOS, herhangi bir sorunla karşılaştığı zaman bunu kullanıcıya yazılı veya sesli hata mesajı olarak bildirir. Daha sonra BIOS, işletim sistemini yükler.
POST;
güç kaynağının normal işlevlerini, anakartı , işlemciyi, giriş /çıkış denetleyicilerini, belleği,klavyeyi ve video bileşenlerini kontrol eden birçok test çalıştırır.Bilgisayar POST aşamasını tamamlarsa kısa tek bir bip yada iki kısa bip sesi çıkarır(BIOS üreticisine bağlı olarak ses sayısı değişebilir.
POST, problem tespit ederse, ön yükleme sürecini yarı da keser ve görüntüsel olarak ekrana yazılı ya da duyulabilir bir seri bip sesi ile hata mesajı verir.
BIOS’ta yapılabilecek ayarları şöyle sınıflandırabiliriz:
1. Anakart tarafından desteklenen özellikleri kapatmak/açmak ve bu özelliklerin değerlerini değiştirmek/gözlemlemek:
BIOS, bilgisayarın donanımı hakkında tüm bilgiye sahip olur ve bu donanımların birbirleri ile haberleşmeleri işlemini üstlenir. Örneğin seskartı , modem gibi parçaları üzerinde barındıran bir anakart aldığınızda, anakartınızın üzerine takılı olan aygıtların listesini işletim sisteminize BIOS verir. Anakart üzerinden desteklenen bir donanımı BIOS yazılımı içerisinde iptal ettiğimizde ise işletim sisteminiz bu aygıtı artık görmeyecektir. Örneğin, on -board olarak ses kartı taşıyan anakartın BIOS’una girerek ses özelliğini iptal ettiğimizde işletim sistemi artık bu ses kartını algılayamayacaktır.
2. Anakartın üzerine takılı olan donanımların çakışmaması ve düzgün çalışması için gereken parametreleri ve adresleri tayin etmek:
BIOS, anakart üzerine takılı olan donanımların “çalışma adreslerini” işletim sistemine bildirerek onların doğru düzgün çalışmasına olanak tanır. Normal şartlarda BIOS, aygıtların “çalışma adreslerinin”belirlenmesini işletim sistemine yaptırır. Fakat kalabalık ek donanıma sahip bir sistemde,bazı donanımların “çalışma adresleri”, işletim sistemi tarafından aynı atandığında, çakışma dediğimiz olay ortaya çıkar. Çoğu zaman, aynı “çalışma adresine” sahip donanımlar kendi aralarında bu yeri paylaşarak sorun çıkartmazken, bazı durumlarda aynı çalışma adresine ait donanımlar bu adresi paylaşmak istemezler. Böyle bir durumda iki donanım da çalışmaz.Ama BIOS’a girip, aygıtların kullanması gerektiği çalışma adreslerini (IRQ, DMA vs.) kendimiz belirlediğimizde her iki donanım da çalışmasına devam eder.
3. Anakartın, sistem açılışında (BOOT) ilk olarak kullanacağı aygıtı (CD ROM,Floppy, Hard disk) BIOS belirler:
BIOS, ilk açılış işlemlerini tamamladıktan sonra bilgisayarın bir işletim sistemi ile açılması için işlem sırasını içerisinde işletim sistemi bulunduran bir aygıta bırakması gerekir. Burada bilgisayar, Disket sürücü, CD ROM veya hard disk gibi disk ortamlarından herhangi birisi ile açılmak istenebilir. Burada bilgisayarın hangi aygıtta bulunan işletim sistemi ile açılacağı önceliğini, yine BIOS içerisinde yapılmış olan açılış (BOOT) ayarları belirler.
2.1.2. POST Nasıl Çalışır?
1. Bilgisayarınızı açtığınızda elektrik akımıCPU (Central Process Unit – Merkeziİşlem Birimi) ünitesine gider ve orada bilgisayarın önceki kullanımından kalmış bilgileri siler.
2. CPU (Mikro işlemci), elektrik akımı tarafından uyarıldığında ROM’da yer alan BIOS yazılımını RAM (Random Access Memory - Rastgele Erişimli Bellek)’e yükleyerek aktif hale getirir. BIOS programı ; kendi içindeki kayıtlı bilgilerden, önce kendini ve POST programını kontrol eder, daha sonra System Bus (Bilgisayarın donanımlarını birbirine bağlayan devreler)’a sinyal göndererek devrelerinin görevlerini yapıp yapmadığını kontrol eder.
3. POST testi, bundan sonra bilgisayarın ekran görünümünü kontrol eden video sinyallerini ve ekran kartının hafızasını test eder. İşte bu andan itibaren ekranımız görüntü vermeye başlar.
4. POST, çalışmasına devam eder ve RAM belleklerin gereği gibi vazife görüp görmediğini belirlemek üzere bir dizi testler yapar. Bütün belleklere sırası ile bazı bilgiler kaydederek daha sonra bu bilgileri okur ve yazılan ile okunanı karşılaştırır. Bazı bilgisayarlarda, bu aşamada ekranda hafıza kapasitesini gösteren rakamların sayıldığını görebilirsiniz.
3.2. Yazılı Hata Mesajları
3.2.1. Yazılı Hata Mesajı Nedir?
Yazılı hata mesajları , genel olarak açıklayıcı , birkaç kelimelik anlaşılabilir nitelikte ve sesli hata mesajlarına göre daha az sıkıntı oluşturacak hata mesajlarıdır. Oluşan hata bilgisayarın açılışına ve çalışmasına engel olacak bir durum teşkil etmiyor ise belirtilen birtuş ile(genellikle F1 tuşu ile) açılışın devam etmesi sağlanır.Bu mesajlar anakarta, BIOS’a, takılı olan donanıma, “chipset”e göre değişiklik gösterebilirler. Burada belli başlı olan hata mesajları ve tanımları gösterilecektir.
3.2.2. Yazı lı Hata Mesajları Nelerdir?
1. BIOS ROM checksum error - System halted (BIOS ROM kontrol hatası -Sistem durduruldu):
BIOS yongasındaki bir hatayı gösterir. Çipte fiziksel hata veya BIOS yazılımında bozukluk olabilir. Sisteminizi yeni bir BIOS ile update (güncellemek) edin,sorun devam ediyorsa yeni bir BIOS yongası edinmeniz gerekir.
2. CMOS battery failed (CMOS pili hatası ):
BIOS piliniz bitmiş veya bitmek üzere demektir . Pilin türünü belirleyip en yakın saatçiden yenisini alabilirsiniz.
3. CMOS checksum error - Defaults loaded (CMOS kontrol hatası - Varsayılanayarlar yüklendi):
Herhangi bir nedenden dolayı BIOS ayarlarınızda bozukluk oluşmuştur.(muhtemelen bitmek üzere olan BIOS pili yüzünden). Varsayılan ayarlar yüklenerek sisteminizin zarar görmesi engellenmiştir.
4. Floppy disk(s) fail (Disket sürücü hatası ):
Sisteminize takılı bulunan disketsürücü(ler) ile BIOS’taki disket sürücü ayarları birbirini tutmuyor. Disket sürücünüzün bağlantılarını kontrol edin, BIOS’taki ayarlar yanlışsa düzeltin. Sorun devam ediyorsa disket sürücünüzde muhtemel bir fiziksel arıza var demektir.
5. Keyboard error or no keyboard present (Klavye hatası veya mevcut klavye yok):
Belki de en çok karşılaşılan POST mesajıdır. Bu mesaj genellikle “Press F1 tocontinue. Devam etmek için F1 tuşuna basınız.” diye devam eder. Olmayan klavyenin F1 tuşuna basamayacağınızdan dolayı yeni bir klavye takarak işleme devam edebilirsiniz.
6. Memory test fail (Hafıza testi hatası ):
POST mesajlarının belki de en cansıkıcısı .BIOS’taki bellek ayarlarınızda olabilecek bir problemden kaynaklanabildiği gibi, bellek modüllerinizdeki kısmi (kısmi=belli bir bölümündeki) arıza nedeniyle de ortaya çıkabilir.Ayarlarınızdan eminseniz, başka bir bellek ile sisteminizi tekrar açmayı deneyin.
7. Hard Disk(s) Fail (Sabit disk hatası ):
Sisteminizde mevcut disk(ler)le BIOS’ta beliriltilmiş disk ayarları birbirini tutmuyor demektir. BIOS’tan disk ayarlarını otomatiğe getirin, master/slave ayarlarını kontrol edin. Sorun devam ediyorsa disk sürücünüzde fiziksel bir bozukluk kuvvetle muhtemeldir.
8. Disk boot failure, insert system disk and press enter (Disk baş latma baş arı sı z,Sistem diskini yerleş tirin ve “Enter” tuşuna basın):
Sistem açılışı yapmak için işletim sistemini bulamıyor. İşletim sistemi silinmiş olabilir, hard disk (sabit disk) bağlantısında sorun olabilir, BIOS’tan hard disk tanımlanmamı şolabilir, hard disk bozuk olabilir, harddiskinizin sistem dosyaları silinmiş olabilir.
9. Non system disk or disk error. Replace and press any key to continue (whenready) (Sistem disketi değil veya disk bozuk. Yeniden yerleştir ve devam etmek için bir tuşa basın
10. Primary/Secondary Master/Slave Failed (Hard disk tanıtım hatası ):
Dahaönceden bilgisayara takılı olup daha sonra çıkarılan ve BIOS’tan kaldırılmayan hard diskler söz konusu olunca böyle yapar.
11. Cache Memory bad, or not enabled cache (Önbellek hatalı veya aktif değil):
Cache bellek bozulmuş olabilir. Ya da cache bellek anakart ile uyumsuz olabilir.
12. DMA Error (Direct Memory Access hatası ):
Doğrudan Erişimli Bellek devrelerinde sorun var. Anakartı değiştirmek gerekebilir.
13. Controller Failure, Harddisk Failure veya HDC Failure:
HDC, Hard DiskController(Sabit disk kontrolcüsü) ifadesinin kısaltmasıdır. Bu hata mesajı normalde arızalı bir sabit disk anlamına gelir. Ancak hata, arızalı bir sabit disk kontrolö veya daha da kötüsü (ancak seyrek karşılaşılan bir durumdur) arızalı bir anakart anlamına da gelebilir.Böyle bir durumda bilgisayarınızı tekrar kapatın ve açın. Eğer aynı hata mesajı bir kez daha ekrana geliyorsa, sorunun kaynağı biraz önce de söylendiği gibi kontrolör, sabit disk veya anakart olabilir.
3.3. Hata Mesajları nı n Bulunması
Bütün anakartların kullanıcı kitaplarında, hata mesajları ve bu hata mesajlarının anlamları yer almaktadır. Bilgisayarınızda herhangi bir hata mesajı ile karşılaştığınızda bilgisayarı kapatıp yeniden başlatın ve uyarı seslerini dikkatli bir şekilde dinleyin.Farklı bip seslerinin anlamlarını anakarta ait kullanıcı kitabının sonundaki ektebulabilirsiniz. Uyarı sesleri, bu konuda herhangi bir standart bulunmadığı için bilgisayarda kullanı lan BIOS’un üreticisine bağlı olarak farklı anlamlara sahip olabilir.BIOS üreticinizin ismini bilmiyorsanız, anakartınıza ait kullanıcı kitabına bakmalısınız. Eğer bu kitapçıktada açıklayıcı bir bilgi bulamazsanız, ürünü satın aldığınız firmaya başvurabilirsiniz. Eğer firmada yardımcı olamazsa, son çare olarak kendiniz kontrol etmelisiniz. Bunun için;
1. Bilgisayarı kapatın ve kasasını açın.
2. Tüm anakart kitapçıklarında, anakart üzerindeki farklı elemanların yerlerini gösteren bir plan bulunur. Bu planda, üzerinde BIOS yazan bir bileşeni arayın.
3. Eğer BIOS’un yerini planda tespit ettiyseniz, anakart üzerinde arayın. Bu sırada BIOS’un görünmesini engelleyen ek kartlarıda sökmek zorunda kalabilirsiniz.
4. Bu parçada her zaman, üzerinde üreticinin isminin bulunduğu bir telif hakları yapışkanı bulunur. BIOS üreticisinin ismini buradan öğrenebilirsiniz.Bip seslerinin anlamlarını kitabın sonundaki ekte bulabilirsiniz. Hata mesajı bilgisayarın belirli bir donanım bileşenine karşılık gelecektir. Buna bağlı olarak kitaptan uygun bölüme göz atarak, karşılaştığınız sorunu çözmek için neler yapabileceğinizi öğrenebilirsiniz.Eğer yukarı da bahsedilen sorunlarla karşılaşmadıysanız, teknik servis yardımı olmadan hatayı tespit etmek için bir şansınız daha var. Hata tespiti için POST Code kartı kullanmalısınız. Bu tür bir kartın maliyeti daha fazla olacağı için normal bir kullanıcının böyle bir karta sahip olması çok zordur. Eğer çevrenizde POST Code kartına sahip birileri mevcutsa, bilgisayarınızdaki hatayı söz konusu kartı kullanarak tespit edebilmek için yardım isteyebilirsiniz. Ancak bu tür bir imkânınızda yoksa karşılaştığınız sorunu çözüme kavuşturmak için teknik servise girmekten başka çareniz kalmaz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder